ابراهیم‌بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی

Authors

  • سعادت غضنفری
  • سید کمال کشیک‌نویس رضوی
Abstract:

  قیام عبدالله‌بن زبیر (61-172 ق) و مختار‌بن ابی‌عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام‌های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم‌بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار غلبه یافتند و حکومت عراق را به دست آوردند. در آن زمان ابراهیم به درخواست زبیریان به آن‌ها پیوست و سرانجام در نبرد با امویان کشته شد. جدایی ابراهیم از مختار و همراهی‌اش با زبیریان با وجود منش و باورهای علوی‌اش، تناقضی است که منابع متقدم و متأخر به‌روشنی به آن نپرداخته‌اند؛ با این حال بررسی اجتماعی رخداد‌های تاریخی و تحلیل و تبیین گزارشات پراکنده درباره‌ی دو قیام قرینه‌هایی به دست می‌دهد که می‌توانند علت آن افتراق و این اتحاد باشند.   واژگان‌کلیدی: ابراهیم‌بن مالک اشتر، عبدالله‌بن زبیر، مختار ‌ثقفی، زبیریان، علویان.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در چالش بین زبیریان و مختار ثقفی

قیام عبدالله بن زبیر (61-172 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد، اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار ...

full text

نقش ابراهیم بن مالک اشتر نخعی در حوادث سیاسی عراق (66 - 72 هجری)

این نوشتار، نقش ابراهیم پسر مالک اشعر نخعی را در تحوّلاتِ سیاسی عراق (66 - 72ق) بررسی می‏کند. با وجود آگاهی اندک ما از زندگی ابراهیم پیش از قیام مختار، پیوستن او به آن قیام، مشروط بر صحّت نامه محمد حنفیه به او، و غلبه بر اشراف کوفه که مخالف مختار بودند، بسیار برجسته است. او هم‏چنین در نبرد خازر امویان را شکست داد و موجب تثبیت مختار در کوفه شد. پس از آن از مختار جدا شد و زبیریان و مروانیان در صدد ج...

full text

تأمین اجتماعی در عهدنامة مالک اشتر

تأمین اجتماعی نهادی در دولت‌های مدرن است که بر اساس آن افرادی که به هر دلیلی زندگی عادی آنها دچار اختلال شده است، تحت حمایت این نظام قرار می‌گیرند  پرهزینه‌ترین بخش این نظام، حوزۀ حمایت‌های اجتماعی است که به افرادی ارتباط دارد که به هیچ نحو نمی‌توانند حتی بخش کوچکی از بهای خدمات دریافتی را بپردازند امام علی (ع) در عهدنامۀ مالک اشتر بخشی از جامعه را با عنوان طبقۀ فرودستان معین می‌کند و مصادیقی ...

full text

مالک اشتر و اوضاع زمانه

تحقیق درباره شخصیت­های تأثیرگذار جهان اسلام در قرن اول هجری برای نشان دادن تصویری نسبتاً واضح و درعین حال واقعی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن روزگار ضروری است. مالک بن حارث نخعی، معروف به مالک اشتر، یکی از بزرگان و صاحب نفوذان شهر کوفه بود. وی در دوران خلافت عمر (پس از تأسیس کوفه در سال 17ﻫ)، عثمان و حضرت علی(ع) در این شهر اقامت داشت، ولی نفوذ و تأثیر وی بر حوادث و وقایع جهان اسلا...

full text

تبیین جایگاه ایرانیان در قیام مختار ثقفی

پس از وقوع رویداد کربلا و شهادت امام حسین(ع)، در دهه شصت هجری قمری قیام هایی با ماهیت خونخواهی و انتقام جویی از عاملان حادثه کربلا شکل گرفت. قیام توابین در سال 65هجری قمری اولین حرکت اعتراضی به شهادت امام حسین(ع) در شهر کوفه بود. این قیام به لحاظ نیروی تشکیل دهنده آن قیامی سراسر عربی بود و رهبران قیام علی رغم وجود گروه های نژادی مختلف در شهر کوفه، از نیروی غیرعرب در قیام خویش استفاده نکردند. قی...

معیارهاى گزینش در فرمان امام على(ع) به مالک اشتر

در این نوشتار نخست به صورت اجمالى موضوع گزینش در ادبیات دانش مدیریت مرور مى شود و با تبیین مفهوم و جایگاه آن با رویکرد اسلامى، پیش نیازهاى پرداختن به موضوع اصلى مقاله ارائه مى گردد. از آنجا که بخش قابل توجهى از نامه ها و گفتارهاى آن حضرت در نهج البلاغه در رابطه با معیارهاى گزینش است و در این مقاله نیز مجال پرداختن به همه آنها نیست، نگارنده قلمرو بحث را به بررسى معیارهاى گزینش در نامه 53 نهج الب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 19

pages  121- 141

publication date 2014-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023